Noël van Bemmel
is correspondent Zuidoost-Azië van de Volkskrant. Hij woont in Indonesië.
28 aug 2025
Twee populaire horecaketens uit Indonesië zien Nederland, met circa 2 miljoen Indische Nederlanders, als een kansrijke opstap naar de Europese markt. En daarbij worden ze van harte gesteund door de Indonesische overheid.
‘Maak je klaar, Nederland, om de échte smaak van Indonesië te proeven!’ Met die oproep opent vrijdag en van de bekendste restaurantketens van Indonesië een eerste zaak in Amsterdam. Sate Khas Senayan, sinds 1974 een vertrouwd adres voor malse kipsaté of knapperige tahu telor (tofu-omelet, red.), telt 79 vestigingen en wil vijf zaken openen in Nederland. De Indonesische familie achter het horecabedrijf ziet dit als een eerste stap om de Europese markt te veroveren.
Ook een populaire koffieketen uit Indonesië, Toko Kopi Tuku, opent dit najaar een vestiging in Amsterdam. Dat bedrijf begon in 2015 in een buitenwijk van de Indonesische hoofdstad Jakarta en telt inmiddels 72 zaken. ‘Hallo buurman!’, roepen Tuku-barista’s als daar een klant binnenkomt.
De keten staat bekend om haar trendy inrichting en voordelige prijzen. Hun populairste drankje, Es Susu Tetangga (ijskoffie met melk en palmsuiker) kost minder dan de helft van wat bijvoorbeeld Starbucks voor een ijskoffie rekent. Oprichter Andanu Prasetyo zei onlangs op een persconferentie dat nergens zo veel koffie wordt gedronken als in Europa. ‘Veel Amsterdammers kennen Indonesië al, we gaan testen of en hoe we onze formule moeten aanpassen.’
Geen ‘echt’ Indonesisch eten
Nergens buiten Indonesië staan al zo veel Indonesische restaurants als in Nederland, waar circa twee miljoen mensen met Indonesische wortels wonen. Er zijn Indische eethuisjes (295 stuks), Chinees-Indische restaurants (1.400) en toko’s (280), maar die serveren volgens bestuursvoorzitter Benny Hadisurjo van de Senayan-keten zelden ‘echt’ Indonesisch eten.
Op een persconferentie in Jakarta vertelde hij dat de culinaire band tussen beide landen zó sterk is dat Nederlandse soldaten wekelijks blauwe hap (rijsttafel, red.) krijgen in kazernes en op marineschepen. Maar hij zei ook dat in Nederland aan Chinese koks wordt gevraagd de Indonesische gerechten er even bij te doen. Hadisurjo is van plan alle benodigde ingrediënten te importeren.
De nieuwkomers uit Indonesië arriveren op een moment dat het aantal Chinees-Indische restaurants en Indische warungs (eethuisjes) op zijn retour is in Nederland. Weliswaar riep het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland de Indische rijsttafel (2022) en de Chinees-Indische restaurantcultuur (2021) uit tot Nederlands erfgoed, de consument kiest liever voor andere keukens. De warungs met hun conservatieve menu en nostalgische interieur – rijsttafel is een koloniaal gerecht – alsmede de Chinees-Indische gerechten (veel en vet), passen volgens deskundigen minder goed bij deze tijd. Bovendien kampen veel eigenaren met opvolgingsproblemen.
Tegelijkertijd doet Indonesisch streetfood het wel goed in Nederland. Zo staan er rijen voor de Satay Club in Amsterdam (authentieke saté), The Martabak House in Den Haag (hartige pannenkoek met gehakt) en Waroeng Padang Lapek in dezelfde stad (Sumatraans buffet). Voor bakso (soep met ballen) kun je naar Jiwa Jawa in Amersfoort, voor huisgemaakte bami naar Aries Noodles in Amsterdam en Warung Pas aan het Amsterdamse IJ serveert Indomie (het populairste instant-noodlemerk van Indonesië). Al die zaken worden gerund door Indonesiërs die allang in Nederland wonen en een gat in de markt zagen voor de snelle hap uit hun jeugd.
Influencer Reza Pemadi
Een speciale vermelding verdient de Indonesische kok en influencer Reza Pemadi. Die neemt als Reza in Holland zijn 158 duizend YouTube-volgers mee naar Nederlandse supermarkten om daar het Aziatische schap te recenseren, en hij bespreekt Indonesische restaurants in Nederland (in het Indonesisch).
Begin dit jaar opende de 51-jarige kok een eigen restaurant in Den Haag, Berempah, met als eerste klant de Indonesische ambassadeur Mayerfas. De Indonesische overheid beschouwt Indonesische restaurants als een waardevolle vorm van soft power in de wereld en stimuleert actief de opening van nieuwe zaken.
Staatsbank BNI, die in 2022 een vestiging opende in Nederland, nodigt alle leden van de Indonesische diaspora met plannen voor een restaurant uit om contact op te nemen. Zo kon de Haagse Waroeng Padang Lapek in 2022 uitbreiden dankzij een diasporalening van BNI. Dat geldt ook voor de restaurants Lestari in Arnhem, Nona Manis in Oegstgeest en groothandel Nesia Food die producten als Luwak Koffie, Sambel Pecel of Tolak Angin (populair kruidendrankje) importeert. Zij werden zo onderdeel van de culinaire diplomatie door Indonesië.
Niet automatisch smaakvoller
Authentiek Indonesisch eten is overigens niet automatisch smaakvoller of gezonder dan wat al in Nederland verkrijgbaar is. Veel Indonesische restaurants serveren gebakken rijst, gefrituurde kip, sterk kruidige stoofpotjes en mierzoete sauzen en drankjes. Dat verklaart mede het relatief hoge aantal zwaarlijvigen en diabetes-2-patiënten in Indonesië. Sate House Senayan combineert klassieke Javaanse gerechten met een strakke inrichting en is vooral te vinden in grote overdekte winkelcentra. Toko Kopi Tuku profileert zich als buurtcafé waar ook taartjes, zoete ijsthee en cadeautjes te koop zijn.
De populairste restaurantketen van Indonesië is Restoran Sederhana – sinds 1972 – waar jaarlijks tientallen miljoenen gasten aanschuiven in meer dan honderd vestigingen. Daar zet de ober meteen en ongevraagd tientallen kommetjes op tafel: rijst, rendang (pittig stoofvlees), cumi-cumi (gegrilde inktvis), gulai otok (koeienhersenen), daun singkon (cassaveblad) en nog veel meer. De klant betaalt alleen voor de kommetjes die zijn gebruikt. Deze eetformule uit Padang (Sumatra) is erg populair in heel Indonesië. Waroeng Padang Lapek in Den Haag noemde zichzelf bij de opening nog het enige Padang-restaurant in Europa. De kans lijkt klein dat dat zo blijft.
Luister hieronder naar onze nieuwspodcast de Volkskrant Elke Dag. Kijk voor al onze podcasts op volkskrant.nl/podcasts.